Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın heyetiyle dün Bağdat ve Erbil'deydik. Erdoğan, Bağdat'ta Cumhurbaşkanı Reşid ve Başbakan Es Sudani'yle, Erbil'de de IKBY Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesrur Barzani ile görüştü. Cumhurbaşkanımızın 12 yıl sonra gerçekleştirdiği bu ziyaret Türkiye ve Irak arasında yeni bir dönemin kapılarını açtı.
Bağdat'ta imzalanan "ortak işbirliği için stratejik çerçeve anlaşması" ile ikili ilişkiler "niteliksel bir sıçrama" ile stratejik müttefiklik düzeyine getirildi. Yol haritası belirlendi. İki komşu arasındaki sorunları çözme ve işbirliğini en üst düzeye çıkarma iradesi "kazan-kazan" anlayışına dayanıyor. 8 bakanı da içeren geniş heyetin gündeminde terörle mücadele, sınır aşan sular, güvenlik, savunma sanayii, ticaret, sağlık, iletişim, eğitim, enerji ve ulaşım konuları vardı.
***
İmzalanan 26 anlaşma ve ortak daimî komiteler kurulması Erdoğan'ın ziyareti ile Türkiye-Irak ilişkilerinde iddialı bir döneme geçildiğinin somut göstergeleri oldu. Ayrıca, Kalkınma Yolu Projesi'ne dair 4'lü (Türkiye, Irak, BAE ve Katar) mutabakat zaptının imzalanması çok önemliydi. Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) türü bir proje olarak Kalkınma Yolu Projesi hem ikili işbirliğinin uzun vadeli bir stratejik perspektife dayandığına hem de bunun bölgesel bir zemini olduğuna işaret ediyor. Bu koridorun hayata geçirilmesi için güvenliğin sağlanması kritik önemde. Bu da Türkiye ve Irak'ın ortak çıkarı olarak PKK ile etkin mücadeleyi gerekli kılıyor. Suyun etkin kullanımı ve kalkınma yolunun uzun vadeli ekonomik katkısına odaklanan Bağdat, PKK ile mücadeleyi nihayet Türkiye'nin arzuladığı düzleme çekme iradesi gösteriyor. 30-40 kilometrelik güvenlik şeridi, ortak harekât merkezi ve Irak-Suriye geçiş yolunda PKK'nın temizlenmesi gibi uzlaşmaların sahada gerçekleşmesi bekleniyor.***
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Es Sudani ile yaptığı basın toplantısında PKK'nın yasaklı örgüt ilan edilmesinden duyduğu memnuniyeti ve resmen terör örgütü ilan edileceğine olan inancını ifade etti. Bunu komşuluk ve kardeşlik hukukunun gereği olarak niteledi. Filistin'de yaşanan dram, birlikte yapılabilecekler ve İran-İsrail geriliminin yayılma ihtimali iki liderin görüşme gündemindeydi. Erdoğan basın toplantısında Türkiye'nin Irak siyasetinin "etnik, mezhebi veya dini kesimler arasında ayrım gözetmediğini" de vurguladı. Irak'ın "bütünlüğüne ve demografik zenginliğine" dikkat çeken Erdoğan, ziyaretin "yeni başlangıçlara vesile olacağına inandığını" belirtti.***
Türkiye ile Irak arasındaki ilişkilerde stratejik ortaklığa gidişin birçok fayda üreteceği açık.
Ankara, Bağdat ve Erbil arasındaki ilişkilerin kaybet-kaybet denkleminden çıkarak toparlanmasını arzu ediyor. Türkmenlerin hak ettiği temsile kavuşması da Irak'ın iç istikrarının güçlenmesine katkı verecek.
Türkiye ile ilişkileri güçlendirmek Irak'ın diğer aktörler nezdinde de otonomisini artıracak.
Bu ziyaret ile Irak merkezi hükümetinin ve KYB'nin PKK ile işbirliğinden vazgeçmesi için ciddi bir zemin oluştu. PKK ile mücadele Irak'ın sınırlarının güvenliğine ve iç bütünlüğüne katkı verecek.
Su, terörle mücadele ve kalkınma yolu düzlemindeki "ortak işbirliği" iki komşu ülkenin bölge ülkelerine göndereceği güçlü bir mesaj olacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Bağdat'tan sonra Erbil'e de uğraması KDP'ye verilen bir siyasi destek, KYB'ye iletilen bir uyarıydı. Ankara, Bağdat ve Erbil arasındaki ilişkilerin toparlanmasına katkı vererek Irak'ta PKK ile mücadeleyi nihai aşamaya taşımak istiyor.
Not: 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nızı kutlarım.
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz
Burhanettin Duran | Irak ile yeni başlangıçlar